Kraftwerk - The Mix, 1991;

The Mix - remix-album legendarnej niemieckiej formacji synth popowej, Kraftwerk, nagrywany w studiu Kling Klang w Düsseldorfie w kwietniu 1991 roku, wydany został 11 czerwca 1991 roku.

   Po długim pięcioletnim wyczekiwaniu na nowy album studyjny, w 1991 roku zespół Kraftwerk uraczył swoich fanów... starym materiałem, za to w nowych wersjach - całkowicie cyfrowych, bardziej uwspółcześnionych brzmieniowo i utanecznionych rytmicznie. Początkowo formacja chciała podsumować swoją twórczość kompilacyjnym albumem The Best Of, jednak w związku ze spadającą koniunkturą na synth pop przy jednoczesnym ogromnym wzroście popularności na przełomie lat 80. i 90. pochodzącego z Chicago i Detroit nurtu house inspirowanego twórczością Kraftwerk, muzyk formacji, Karl Bartos, zasugerował wydanie albumu z remixami jej najważniejszych utworów z lat 1974-86, co też podchwycił i zaaprobował frontman zespołu, Ralf Hütter. Stare taśmy poddano zatem sterylnej obróbce dźwiękowej uzyskując efekt, który obowiązuje w zespole po dziś dzień.

   Warto wspomnieć, że w Kraftwerk nastąpiły zmiany personalne; wizerunek żelaznego i niezmienionego od 1975 roku kwartetu należał już do historii. Już w 1987 roku po ukazaniu się singla The Telephone Call ze składu zespołu odszedł perkusista, Wolfgang Flür, którego zastąpił współpracujący wówczas z elektroniczno-rockową formacją Eloy inżynier dźwięku, Fritz Hilpert. W 1990 roku do składu dołączył również portugalski klawiszowiec, Fernando Abrantes. Perkusista i klawiszowiec, Karl Bartos, odpowiedzialny był za programowanie syntezatorów. Krótko przed wydaniem albumu The Mix doszło jednak w zespole do dość poważnego spięcia, w którym od niedawna będący w składzie Fernando Abrantes nie mógł dojść do porozumienia z Ralfem Hütterem, zaś weteran, Karl Bartos, otwarcie wyrażał niezadowolenie z procesu, w jakim nagrywane było nowe wydawnictwo, w związku z czym obaj muzycy jeszcze przed premierą The Mix opuścili skład Kraftwerk i nie zostali nawet uwzględnieni jako współtwórcy wydawnictwa w jego wkładce, choć wizerunek Fernando Abrantesa można było zobaczyć na zdjęciu w książeczce i na plakatach promocyjnych wydawnictwa.

   Na albumowej setliscie zabrakło co prawda miejsca na takie klasyczne hity jak The Model, Neon Lights czy Showroom Dummies, zestawienie na otwarcie zawiera za to kultowy standard muzyczny twórczości Kraftwerk, utwór The Robots, będący jednocześnie singlem pilotującym wydawnictwo, który ukazał się w maju 1991 roku odnosząc przy tym sukces komercyjny w postaci 42. miejsca w zestawieniach Billboardu - Hot Dance Club Play i Hot Dance Singles Sales w USA. Jeszcze lepsze notowania singiel miał w Wlk. Brytanii, gdzie dotarł do 20. miejsca w zestawieniu UK Singles i 32. miejsca na UK Dance. Poza tym singiel uplasował się na 26. miejscu w Irlandii i 52. miejscu w zestawieniu Eurochart Hot 100. W porównaniu do oryginalnej wersji z albumu The Man-Machine (1978) kompozycja zachowuje wiele oryginalnego brzmienia i elementów, w tym rosyjskojęzyczną frazę "Я твой слуга / Я твой работник" w pomostach. Zmiany pojawiają się w sekcji rytmicznej, która jest znacznie dynamiczniejsza, jednostajna i klasycznie house'owa. Również basowy puls sekwencera w podkładzie dostosowuje się do sekcji rytmicznej. Charakterystyczna, chwytliwa i chłodna japońsko brzmiąca solówka klawiszowa jest znacznie delikatniejsza, za to dynamiczniejsza i nieco bardziej rozbudowana. W warstwie muzycznej pojawiają się chłodne klawiszowe pętle o wysokich, fletowych lub smyczkowych, brzmieniach i house'owej stylistyce. Zmianie ulega też przetworzona przez wokoder warstwa wokalna, która nie brzmi tak warkotliwie jak w oryginale, za to do złudzenia przypomina głos amerykańskiego aktora, Petera Wellera, odtwarzającego rolę cyborga-policjanta z serii popularnych filmów SF, RoboCop.

   Wiele oryginalnego brzmienia zachowuje również pochodzący z albumu Computer World (1981) utwór Computer Love, który w oryginale jest synth popową balladą, zaś na The Mix zostaje znacznie przyspieszony poprzez dynamiczny, jednostajny i house'owy beat sekcji rytmicznej podobny to tego z The Robots w wersji The Mix, również i tu basowy puls sekwencera w podkładzie nabiera dynamiki dostosowując się do dynamicznej sekcji rytmicznej. Dodane zostają nowe elementy, jak liczne wysoko brzmiące i zapętlające się syntezatorowe pulsacje. W drugiej połowie utworu pojawia się chłodna i twarda solówka klawiszowa o futurystycznym brzmieniu rodem z gier video. Partia wokalna w wykonaniu Ralfa Hüttera jest znacznie twardsza, zaś tytułowa fraza "Computer Love" refrenu zostaje przetworzona przez wokoder.

   Znacznie więcej zmian następuje w pochodzącej z albumu Computer World piosence Pocket Calculator przechodzącej w japońską wersję językową zatytułowaną Dentaku. Sekcja rytmiczna zostaje uproszczona do jednostajnego beatu automatu perkusyjnego, syntezatorowy basowy puls w podkładzie jest znacznie bardziej subtelny, dodana zostaje chłodna i wysoko brzmiąca house'owa pętla klawiszowa, nowością są też zapętlające się chłodne solówki klawiszowe o wysokim i futurystycznym brzmieniu, które przechodzą w linie melodii z oryginalnej wersji piosenki. W drugiej części kompozycji pojawiają się podszyte chłodnymi i metalicznie brzmiącymi partiami klawiszy zimne solówki klawiszowe o futurystycznym brzmieniu muzyki z komputerów z lat 70. również kojarzącym się ze słynnym serialem dla dzieci emitowanym w czasach PRL-u w Polsce, Przybysze z Matplanety, i jego głównym podkładem muzycznym autorstwa Rafała Błażejewskiego i Marcelego Latoszka z formacji Omni.

   W Dentaku sekcja wokalna w języku japońskim zostaje przetworzona na dwa sposoby - o bardziej humanoidalnym, ale typowo japońskim brzmieniu oraz zdehumanizowanym i warkotliwym brzmieniu. Pojawiają się też elementy z oryginalnego Pocket Calculator, jak tubalnie brzmiąca klawiszowa pętla oraz krótkie i zapętlające się klawiszowe solówki klawiszy o futurystyczno-gitarowym brzmieniu. Innym starym elementem są futurystyczne komputerowe efekty brzmieniowe.

   Kultowy utwór Autobahn względem oryginalnej wersji z albumu Autobahn (1974) zaprezentowany został w znacznie bardziej zwartej i jednolitej formie przede wszystkim w sekcji rytmicznej nawiązującej do głównych piosenkowych wątków z oryginalnej suity, utrzymanej w trip hopowym tempie, ale znacznie uwspółcześnionej i utanecznionej. Charakterystyczna chwytliwa solówka organowa odtwarzana jest tu syntezatorowo, podobnie jak partie fletu. Wzmocniony i wyostrzony zostaje basowy puls swekwencera w podkładzie, choć niewątpliwie nawiązuje on do oryginalnego brzmienia basowego pulsu sekwencera z pierwowzoru utworu. Inne partie syntezatorowe występujące w oryginalnej wersji, w tym krótka, nisko brzmiąca, podwójna solówka klawiszowa, zostają zaprezentowane w znacznie bardziej skróconych i uproszczonych formach. W tle przewijają się tak samo jak w oryginale dźwięki pędzących samochodów, brzmiące jednak bardziej realistycznie. Jako dodatek pojawia się chłodna, wysoko, metalicznie i chropowato brzmiąca solówka klawiszowa tworząca quasi-jazzową linię melodii. Sekcja wokalna w wykonaniu Ralfa Hüttera, już bez wsparcia chórków, jest znacznie bardziej twardsza i mimo iż linia wokalna nie zmienia się, to nie ma już psychodeliczno-hippisowskiego zabarwienia lat 60., ale dzięki owej twardości nabiera bardziej bluesowego barytonu. W drugiej, finałowej części utworu, partie wokalne, nawiązujące również do linii wokalnych z finałowych refrenów z oryginalnego utworu, zostają przetworzone przetworzone przez wokoder nabierając warkotliwego brzmienia. W poprzedzającym finałową fazę utworu pomoście przetworzona przez wokoder partia wokalna refrenu zapętla się w efektowny sposób. Bez zmian pozostaje kultowa introdukcja utworu z odpaleniem, startem i podwójnym dźwiękiem klaksonu Volkswagena Garbusa. W wersji The Mix utwór Autobahn zaprezentowany jest w przyjemniej i retrospektywnej formie synth popu, jednak z drugiej strony odarty zostaje z progresywnej głębi, drone'owego brzmienia i psychodelicznego klimatu oryginalnego utworu.

   Zupełnie zmieniona, także pod względem tekstowym, zostaje kompozycja Radioactivity z albumu Radio-Activity (1975), w oryginale elektroniczno-industrialno-rockowa, na The Mix zaprezentowana została w znacznie dynamiczniejszej koncepcji synth popu. Choć oczywiście występują oryginalne elementy, jak charakterystyczna, chłodna, japońsko brzmiąca solówka klawiszowa, która poprzez dodanie dynamiki i bardziej futurystycznego brzmienia nabiera niezwykłej przebojowości. Z kolei efekt sygnałów alfabetu (kodu) Morse’a zostaje przyspieszony tworząc piskliwie brzmiące pętle. Podobna do oryginalnego brzmienia jest również lodowata przestrzeń utworu, choć brak jest tu humanoidalnych, wokalicznie brzmiących przestrzeni znanych z wersji oryginalnej. Zmieniona zostaje natomiast sekcja rytmiczna na jednostajny i dynamiczny beat elektronicznej perkusji, basowy puls sekwencera w podkładzie jest znacznie dynamiczniejszy i mniej industrialny. W środkowej części utworu w formie pomostu pojawia się dynamiczny, twardy i jednostajny puls sekwencerowy o chłodnym, ale chropowatym brzmieniu. Występują również warczące wstawki syntezatorowe wyjęte z kompozycji Antenna z albumu Radio-Activity, zaś przestrzeń wspierają zapętlające się, wysoko zawieszone, chłodne i przestrzenne solówki klawiszowe. W warstwie tekstowej na początku utworu i w jego drugiej połowie pojawia się dodatkowa, częściowo przetworzona fraza: ,,Chernobyl - Harrisburg - Sellafield - Hiroshima". Partia wokalna jest twardsza i bardziej ekspresyjna aniżeli w oryginale.

   Na The Mix Kraftwerk w całości zaprezentował pochodzącą z albumu Trans-Europe Express (1977) trylogię Trans-Europe Express-Abzug-Metal on Metal, przy czym warto zauważyć, że pozornie Abzug i Metal on Metal zamieniają się miejscami w setliscie, w rzeczywistości kolejność obu utworów jest taka sama jak na albumie Trans-Europe Express, jednak zamieniają się one tytułami. Cała trylogia zachowuje w większości oryginalne brzmienie. W Trans-Europe Express podszyta efektem stukotu jadącego składu kolejowego trip hopowa sekcja elektronicznej perkusji jest delikatniejsza, ale uwspłóczesniona, zaś chłodne solówki klawiszowe o smyczkowym brzmieniu zyskują bardziej filmową formułę. Tytułowa fraza refrenu "Trans-Europe Express" zostaje przetworzona przez wokoder. W Abzug (w rzeczywistości Metal on Metal) nieco inaczej prezentują się industrialne dźwięki uderzeń, które znacznie bardziej są przetworzone. Chłodna solówka klawiszowa o przestrzennym brzmieniu imituje efekt Dopplera. W Metal on Metal (w rzeczywistości Abzug) brak jest śpiewanej przez Ralfa Hüttera frazy tytułowej "Trans-Europe Express", za to na początku utworu pojawia się seria metalicznych uderzeń i pogłosów (nieznacznie zmienionych) znanych z oryginalnej wersji Metal on Metal. W drugiej części utwór, jak w oryginale, powraca do muzycznej formy z Trans-Europe Express, w której efekt stukotu kół składu kolejowego zastępuje chłodna syntezatorowa zapętlająca się pulsacja o wysokim i futurystycznym brzmieniu. Jednak sam efekt stukotu kół nie znika całkowicie, a pojawia się w końcowych fazach utworu współgrając z syntezatorową pulsacją. Smyczkowe partie klawiszy przechodzą w symfonicznie brzmiące ewolucje.

   O ile zaprezentowane dotąd nowe wersje starych standardów z twórczości Kraftwerk nie są w żaden sposób lepsze od wersji klasycznych, to już dwie ostatnie kompozycje prezentują się znaczniej lepiej od wersji oryginalnych, być może dlatego, że bazują w przeważającej mierze na oryginalnym brzmieniu z dodatkiem nowych elementów, o czym można przekonać się w pochodzącym z albumu Computer World utworze Home Computer, w którego początkowe i końcowe fazy wpleciono motywy z kompozycji zamykającej album Computer World, It's More Fun to Compute, wraz z przetworzoną przez wokoder tytułową frazą. I tak samo jak w przypadku piosenki The Robots, przetworzona przez wokoder partia wokalna brzmi jakby wypowiadana była przez Petera Wellera w roli RoboCopa. Sekcja rytmiczna jest znacznie bardziej uwspółcześniona, charakteryzująca się jednostajnym, house'owym beatem, główna solówka klawiszowa opiera się na bardziej organowo-przestrzennym brzmieniu. W środkowej fazie utworu pojawiają się szorstko i sucho brzmiące solówki klawiszowe o house'owej stylistyce. Reszta elementów pozostaje zasadniczo bez zmian względem oryginalnego brzmienia, choć zwraca uwagę fakt występujących efektów stereofonicznych w syntezatorowych pulsach. Brak jest też występującego w oryginalnej wersji metalicznie brzmiącego outro.

   Całość spina i zamyka pochodząca z albumu Electric Café kompozycja Musique Non-Stop, której tytuł zmieniono na Music Non Stop, i w którą wpleciono motyw z innego utworu z albumu Electric Café, tym razem otwierającego jego setlistę, Boing Boom Tschak. Music Non Stop, podobnie jak Home Computer, jest wydłużony względem oryginału, ale w przeważającej mierze opiera się na oryginalnym brzmieniu utworu. Jako nowość zostaje dodany równomierny groove, który znacznie bardziej utanecznia numer, pojawia się dodatkowa chłodna przestrzeń zagęszczająca fakturę muzyczną czy wydłużone efekty scratch.

   The Mix to esencja klasycznej twórczości Kraftwerk podana w prostej, ale całkiem przyjemnej dla ucha formie obowiązującej zazwyczaj na koncertach formacji do dziś.

   Wydawnictwo uwieńczone świetną światową trasą koncertową, największą od dekady, okazało się strzałem w dziesiątkę i największym sukcesem komercyjnym Kraftwerk od czasów albumu Computer World docierając m.in. do 15. miejsca w Wlk. Brytanii w zestawieniu UK Albums, w Niemczech zajęło 7. miejsce w zestawieniu Offizielle Top 100, w Austrii dotarło do 12. miejsca, w Szwecji do 20. miejsca, w Szwajcarii zaś doszło do 27. miejsca.

   W Wlk. Brytanii wydawnictwo rozeszło się w nakładzie 60 tys. sprzedanych egzemplarzy, co dało mu status Srebrnej Płyty.

   Sukces wydawnictwa The Mix sprawił, że drogą Kraftwerk na początku lat 90. podążyły formacje, m.in. The Twins i Cabaret Voltaire.

 

Tracklista:

 

„The Robots” – 8:56

„Computerlove” – 6:35

„Pocket Calculator” – 4:32

„Dentaku” – 3:27

„Autobahn” – 9:27

„Radioactivity” – 6:53

„Trans Europe Express” – 3:20

„Abzug” – 2:18

„Metal on Metal” – 4:58

„Homecomputer” – 8:02

„Music Non Stop” – 6:38

 

Personel:

 

Ralf Hütter – voice, vocoder, Synclavier

Florian Schneider – vocoder, speech synthesis

Fritz Hilpert – music data mix

 

Muzyk dodatkowy:

 

Karl Bartos – programming

 

Personel techniczny:

 

Ralf Hütter – album concept, production, original artwork reconstruction

Florian Schneider – album concept, production

Günter Frohling – black and white photography

Peter Boettcher – color photography

Johann Zambryski – original artwork reconstruction

 

Written by, © copyright February 2012 by Genesis GM.