Agressiva 69 - Deus Ex Machina, 1992;

Deus Ex Machina - debiutancki album formacji Agressiva 69 założonej w Krakowie w 1988 roku przez wokalistę Tomka Grocholę i gitarzystę Jacka Tokarczyka. Muzycy od samego początku inspirowali się w głównej mierze twórczością wykonawców pokroju Ministry i The Young Gods, choć nie bez znaczenia w ich twórczości były ówczesne wpływy muzyczne formacji Cabaret Voltaire, The Mission czy Nine Inch Nails.

   Początki lat 90. w polskiej muzyce zdominowane były przez zespoły post-grunge'owe faworyzowane przez publiczne radio i TV, z drugiej zaś strony popularnością cieszyła się tandeta disco polo, toteż tworzenie niemal zupełnie nowej, a przynajmniej mało znanej na polskim rynku ambitnej i trudnej muzyki było obarczone sporym ryzykiem. Niemniej duet Agressiva 69 nie zważał na przeciwności związane z brakiem zainteresowania ze strony znanych producentów muzycznych czy brakiem, a nawet utrudnianiem promocji niezależnej muzyki przez radio i TV. Pomocną dłoń do młodych muzyków wyciągnęła niemiecka wytwórnia SPV zajmująca się wyszukiwaniem i promocją niezależnych wykonawców spod znaku muzyki elektronicznej, dzięki czemu w 1992 roku Agressiva 69 mogła nagrać kasetę z debiutanckim materiałem. Jej muzyka w tamtym czasie opierała się na prostych środkach; archaicznym automacie perkusyjnym z lat 80., samplerach, hałaśliwych riffach gitary i niemal black metalowej, gardłowej i wrzaskliwej partii wokalu w wykonaniu Tomka Grocholi.

   Album otwiera numer dość odmienny od reszty wydawnictwa, Misery, oparty na lodowatej i wibrującej przestrzeni typu "strings" opatrzonej wysoko brzmiącymi klawiszowymi solówkami i ociężałym beatem automatu perkusyjnego. Utwór utrzymany jest w klimacie elektronicznego gotyku.

   Całkowicie różna jest następna kompozycja, Agressiva 2069, oparta na dynamicznym i hałaśliwym riffie gitary, niezwykle szybkim pulsie automatu perkusyjnego oraz odległej przestrzeni poprzetykanej syntezatorowymi efektami dźwiękowymi.

   Piosenka Zawieszeni W Próżni charakteryzuje się prostym i automatycznym beatem sekcji rytmicznej, odległą i chłodną przestrzenią, mocnymi metalowymi riffami gitarowymi, choć nie tak agresywnymi jak w utworze Agressiva 2069, oraz głęboką i gardłową partią wokalną w wykonaniu Tomka Grocholi. Piosenka wyposażona jest w dość nieoczekiwane Interlude z jazzowym motywem saksofonu zawieszonym na falującym syntezatorowym tle wieńczącym utwór.

   Stary Bóg ma bardziej industrialny wymiar. Kompozycja jest mariażem mechanicznego rytmu automatu perkusyjnego, głębokiego basowego pulsu w podkładzie oraz chłodnej przestrzeni uwieńczonej hałaśliwym riffem gitarowym. Dość podobną strukturę posiada numer Ted Suicide, choć rytm automatu perkusyjnego, mimo mechaniczności, jest nieco wolniejszy, za to bardziej wyrazisty i skomplikowany. Również bardziej rozbudowane są tu riffy gitarowe, zaś sekcja basowa w podkładzie jest oszczędniejsza i subtelniejsza.

   Utwór Zamaskowany charakteryzuje się połamaną rytmiką automatu perkusyjnego oraz lodowatą i wysoko brzmiącą przestrzenią dominującą nad riffami gitarowymi, które stanowią jej uzupełnienie.

   W Fast Food wyraźnie słychać wpływy twórczości formacji Ministry z albumu The Mind is a Terrible Thing to Taste (1989). Numer zawiera potężne i dynamiczne uderzenie automatu perkusyjnego, chłodną przestrzeń oraz agresywne i hałaśliwe riffy gitarowe.

   Kompozycja Fire & Water z kolei wyposażona jest w dość prosty i schematyczny rytm automatu perkusyjnego oraz potężne riffy gitarowe. Elektronika stanowi tu trzeciorzędne, dość odległe tło, którego w zasadzie prawie nie słychać. Fire & Water jest przykładem klasycznego rockowo-gotyckiego numeru.

   Tytułowa piosenka, Deus Ex Machina, to najlepszy moment wydawnictwa; kompozycja ma zdecydowanie industrialny klimat poczynając od transowej rytmiki automatu perkusyjnego, przez industrialny basowy puls sekwencera w podkładzie, po uzupełniające utwór riffy gitarowe. Całość dość mocno przypomina klimaty twórczości formacji Nine Inch Nails pierwszej połowy lat 90.

   Wieńczący podstawowy set albumu utwór Koniec Dnia opiera się o głęboką i lodowatą przestrzeń i, tym razem bardziej odległe, choć ostre riffy gitarowe oraz delikatne klawiszowe solówki. Rytmika automatu perkusyjnego z kolei oscyluje od ciężkiego industrialnego tempa, by stopniowo przyśpieszyć osiągając wręcz morderczą prędkość, aby potem znów wrócić do stanu początkowego.

   Tak jak się spodziewano, album Deus Ex Machina nie przyniósł Agressivie 69 sukcesu komercyjnego, również krytyka nie przyjęła go zbyt przychylnie, jednak wydawnictwo utorowało drogę zespołowi do dalszej kariery i dziś jest uważane za kultowe i pionierskie w swojej wymowie.

   Na pewno była to jedna z pierwszych prób łączenia gotyku, industrialu i metalu w Polsce. Wyraźnie słychać, że młody zespół nie jest jeszcze okrzepły. Dojrzałość miała następować wraz z kolejnymi albumami, bowiem wydawnictwem Deus Ex Machina zespół zwrócił na siebie uwagę ambitnych muzyków. Krótko po wydaniu albumu Deus Ex Machina skład Agressivy 69 poszerzył się o muzyka formacji Trumpets & Drums, Bodka Pezdę (syntezatory), byłego gitarzystę legendarnego nowofalowego zespołu, Made in Poland, Sławomira Leniarta oraz klawiszowca, Roberta Tutę.

   Wznowienie albumu z 2019 roku nakładem wytwórni Requiem Records zostało uzupełnione o utwory bonusowe: covery Agressiva 2069 w wykonaniu zespołów Męczenie Owiec i Astheria. Ten pierwszy zespół prezentuje bardziej punkową interpretację utworu, zaś drugi bardziej gotycko-metalową.

   Całą setlistę albumu zamyka współczesny remix utworu Agressiva 2069, Kings in White MO Remix, całkowicie zmieniony nie tylko muzycznie, ale także wokalnie. Partia wokalna w wykonaniu Tomka Grocholi, choć utrzymana w krzykliwym tonie, jest znacznie łagodniejsza. Muzycznie remix oscyluje gdzieś pomiędzy klimatami twórczości formacji The Prodigy a Yello; jest to jeden z niewielu przykładów remixu lepszego nawet od oryginału.

 

Tracklista:

 

1 Misery 3:09

2 Agressiva 2069 3:53

3 Zawieszeni W Próżni 4:00

4 Stary Bóg 4:25

5 Ted Suicide 4:29

6 Zamaskowany 4:20

7 Fast Food 3:39

8 Fire & Water 4:13

9 Deus Ex Machina 5:15

10 Koniec Dnia 4:41

 

Bonus Tracks:

 

11 Agressiva 2069 – Męczenie Owiec 3:55

12 Koniec Dnia – Astheria 4:49

13 Agressiva 2069 (Kings In White MO Remix) 8:00

 

Personel:

 

Design [Designer] – Michał Kuraś

Engineer [Engineered By] – Tomasz Berezowski

Programmed By – Daniel Kleczyński

Guitar, Sampler, Effects, Electronics [Ex Machina] – Jacek Tokarczyk

Lyrics By [Lyrics Written By] – Tomasz Grochola

Photography By – Mariusz Twardowski

Producer [Produced By] – Agressiva 69

Remastered By [Remaster By] – Piotr Witkowski

Songwriter [All Songs Written By], Arranged By, Programmed By, Performer [Performed By] – Jacek Tokarczyk, Tomasz Grochola

Vocals [Voc], Sampler, Effects, Electronics [Ex Machina] – Tomasz Grochola

 

Written by, © copyright June 2020 by Genesis GM.