Cluster & Eno - Cluster & Eno, 1977;...
01 grudnia 2023, 00:23
Cluster & Eno - album studyjny nagrany w czerwcu 1977 roku przez legendarną formację krautrockową, Cluster, we współpracy z ojcem chrzestnym ambientu, Brianem Eno.
Genezą tej współpracy było odejście Briana Eno z macierzystej brytyjskiej formacji, Roxy Music, w 1973 roku, spowodowane jego fascynacją awangardową niemiecką sceną wywodzącą się z nurtu krautrocka. Brian Eno zdecydował się pójść w stronę awangardy, na co nie miałby szans w popowym zespole Roxy Music, rozpoczął więc karierę solową nagrywając muzykę opartą o brzmienia syntezatorów, charakteryzujące się nastrojową wrażliwością oraz częstym przetwarzaniem dźwięków natury; styl ten Brian Eno określił mianem Ambientu. Termin ten szybko został podchwycony i przyjął się wśród słuchaczy, dziennikarzy muzycznych i krytyków. Jednak w celu realizacji swoich muzycznych ambicji Brian Eno w połowie lat 70. wyjechał do Niemiec, gdzie mógł nawiązać współpracę z podziwianymi przez siebie muzykami formacji Cluster, której album Zuckerzeit (1974) wywarł na nim szczególne wrażenie. Moment ten był przełomowy w twórczości muzyka, bowiem w tym samym czasie w Niemczech nagrywali także giganci rocka tamtych czasów - Iggy Pop i David Bowie, z którymi Brian Eno szybko podjął współpracę.
Współpraca Briana Eno z muzykami Cluster - Hansem-Joachimem Roedeliusem i Dieterem Moebiusem - rozpoczęła się w 1975 roku, a miała związek z inną formacją niemieckich muzyków - Harmonią - stanowiącą konglomerat muzyków Cluster z gitarzystą zespołu Neu! (i zarazem producentem albumu Zuckerzeit), Michaelem Rotherem, we współpracy z którym, jako trio Harmonia, w latach 1973-75 nagrano dwa albumy - Musik Von Harmonia (1974) i Deluxe (1975). I właśnie po nagraniu tego drugiego wydawnictwa, w 1975 roku, Brian Eno został zaproszony do studia we wsi Frost, gdzie nagrywali muzycy Cluster i Harmonia. W 1976 roku pod szyldem Harmonia 76 & Eno czwórka muzyków zarejestrowała materiał do albumu Track and Traces, który premiery doczekał się... dwie dekady później. Rok później, w czerwcu 1977 roku, już pod szyldem Cluster & Eno, muzycy nagrali materiał na album zatytułowany po prostu Cluster & Eno, co prawda już nie tak różnorodny i progresywny jak Track and Traces, ale w całości instrumentalny o wyraźnej charakterystyce ambientowej. Wydawnictwo nagrywane było w studiu Conny'ego Planka w Kolonii, a do współpracy zaproszono również tak wybitnych niemieckich muzyków eksperymentalnych, jak Holger Czukay (Can) czy Asmus Tietchens.
Otwierający album utwór Ho Renomo oparty jest na prostych partiach fortepianowych, odległym syntezatorowym tle i orientalnie brzmiących partiach gitary w wykonaniu Okko Beckera.
Schöne Hände to kompozycja wibrujących delikatnych syntezatorowych dźwięków i eksperymentów oraz stanowiących muzyczne tło odległych klawiszowych solówek i sekcji basu w podkładzie.
Utwór Steinsame stanowi fuzję ambientowej przestrzeni z mocno przetworzonymi i przytłumionymi riffami gitarowymi. Numer idealnie nadaje się na końcowe napisy hollywoodzkiej superprodukcji z lat 70. z Dustinem Hoffmanem w roli głównej, podobnie zresztą jak mocno budzący skojarzenia z muzyką filmową utwór Wehrmut z silnymi fortepianowymi partiami na pierwszym planie, dla których ambientowe jesienne przestrzenie z pogranicza jawy i snu stanowią idealne uzupełnienie.
Mit Simaen to zaledwie półtoraminutowy przerywnik muzyki klasycznej przypominającej dzieła Fryderyka Chopina bądź Ryszarda Wagnera, oparty wyłącznie na partiach klasycznego fortepianu.
Selange, jako jedyna kompozycja albumu posiada perkusyjną sekcję rytmiczną. Warstwa muzyczna składa się z dynamicznych partii fortepianu oraz chłodnej ambientowej przestrzeni.
Utwór Die Bunge nawiązuje stosunkowo bardziej do twórczości Cluster z albumu Zuckerzeit, o czym świadczą basowy pulsie sekwencera w podkładzie oraz pogodne i chwytliwe solówki klawiszowe z niewielkim udziałem partii fortepianu.
One jest z kolei swoistą podróżą do starożytnych Indii, bowiem kompozycja opiera brzmienie na tradycyjnym hinduskim instrumentarium współgrającym z psychodeliczną sekcją syntezatorową, tworząc tym samym muzyczny obraz mistycyzmu i duchowe przeniesienie się w czasie i przestrzeni. To najbardziej niesamowity moment całego wydawnictwa.
Album zamyka klasycznie ambientowa kompozycja, Für Luise, o anielskiej lekkości ciepłych i subtelnych brzmień klawiszy uderzających z częstotliwością morskich fal w czasie upalnego dnia na plaży.
Cluster & Eno jest jednym z najważniejszych albumów w historii muzyki elektronicznej, jest też uznawany za klasykę ambientu. Wydawnictwo przyniosło ponadto popularność i rozgłos Cluster w Wlk. Brytanii i USA. Do współpracy Hansa-Joachima Roedeliusa i Dietera Moebiusa zaprosił David Bowie, zaś sami muzycy Cluster współpracowali z Brianem Eno (pod różnymi zresztą szyldami) jeszcze przez kolejną dekadę.
Tracklista:
"Ho Renomo" – 5:07
"Schöne Hände" – 3:03
"Steinsame" – 4:06
"Wehrmut" – 5:01
"Mit Simaen" – 1:30
"Selange" – 3:30
"Die Bunge" – 3:45
"One" – 6:06
"Für Luise" – 3:20
Personel:
Hans-Joachim Roedelius
Dieter Moebius
Brian Eno
Muzycy dodatkowi:
Holger Czukay – bass on "Ho Renomo"
Okko Bekker – guitar on "One"
Asmus Tietchens – synthesizer on "One"
Conny Plank – engineer
J. Krämer – assistant engineer
Written by, © copyright July 2018 by Genesis GM.
Dodaj komentarz