Cluster - Qua, 2009;

Qua - jedenasty studyjny album legendarnej formacji krautrockowej Cluster, nagrywany w Seventh Chance Studio w Maumee w stanie Ohio (USA) w listopadzie 2008 roku, ukazał się 21 maja 2009 roku.

   Cluster, w odróżnieniu od swojego muzycznego kuzynostwa, nie miał w zwyczaju wydawać hurtowej ilości albumów, jak Klaus Schulze czy Tangerine Dream, ani też spędzać czasu na okrągło w trasie, jak czyni to Kraftwerk. Po 1981 roku na kolejne albumy Cluster trzeba było czekać średnio ponad dekadę, zaś na Qua przeszło 14 lat. W tym czasie wiekowi muzycy Cluster mogli bardziej skupić się na generowaniu w studiu nowych pomysłów, zaproponowanych jednak w zupełnie retrospektywnych barwach. Album Qua zawiera siedemnaście muzycznych miniatur. Próżno tu szukać wykorzystywania nowoczesnych technologii w tworzeniu muzyki, tak jak robią to formacje Kraftwerk czy Tangerine Dream. W odróżnieniu od nich, Cluster sięgnął po staromodne metody nagrywania i analogowe syntezatory z lat 70. i 80. Nie ma tu mowy o robieniu czegokolwiek na siłę, jednak trudno nie oprzeć się wrażeniu, że muzyka na wydawnictwie bezkompromisowo nawiązuje do dawnej twórczości Cluster z najlepszych albumów formacji i, co ważne, kompozycje pełne są świeżości połączonej z nostalgią.

   Utwory takie jak Lerandis, So Ney, Zircusile czy Albtrec Com przypominają dawne dokonania Cluster z albumu Zuckerzeit (1974), z futurystycznym syntezatorowym brzmieniem połączonym z psychodelicznymi eksperymentami dźwiękowymi. Z kolei bardziej ambientowe i eksperymentalne numery, jak Imtrerion, Formalt, Curvtum, Gissander, Protrea czy industrialny Flutful, nawiązują do stylu z albumów Sowiesoso (1976) i Cluster & Eno (1977), zaś minimalistyczne, Xanesra i Ymstrob, prezentują stylistykę z wydawnictw Grosses Wasser (1979) i Curiosum (1981).

   Na osobną notkę zasługują w szczególności kompozycje Stenthin i Malturi Sa, przypominające muzyczne dokonania Borisa Blanka w formacji Yello. Zaskakujący synth popowy Na Ernel utrzymany jest nieco w stylu twórczości Jeana-Michela Jarre'a, z kolei Putoil przynosi skojarzenia z twórczością Morta Garsona z lat 60. Psychodeliczno-eksperymentalno-industrialny numer Diagon z przesterowanym punkowym riffem gitarowym to bodaj najlepszy numer na albumie.

   Całościowo album Qua jest blisko godzinną podróżą pośród minimalistyczno-analogowych dźwięków syntezatorów z industrialnymi, ambientowymi i psychodelicznymi przystawkami. Wiekowi muzycy udowadniają, że wciąż jeszcze mogą przysporzyć kompleksów niejednemu współczesnemu elektronicznemu grajkowi. I tym bardziej robi się żal, kiedy uświadomić sobie można, iż najprawdopodobniej Qua jest ostatnim albumem w dorobku Cluster*. Jednakże album ten jest idealnym podsumowaniem całej bogatej twórczości legendarnej formacji.

 

*Edit. 2022: - Życie napisało własny scenariusz i niestety moje przypuszczenia okazały się prawdziwe, bowiem Dieter Moebius zmarł w lipcu 2015 roku, zatem Qua faktycznie jest ostatnim albumem wydanym przez Cluster.

 

Tracklista:

 

"Lerandis" – 1:46

"So Ney" – 3:21

"Flutful" – 2:36

"Protrea" – 1:59

"Zircusile" – 1:38

"Xanesra" – 4:02

"Na Ernel" – 3:48

"Putoil" – 1:33

"Malturi Sa" – 4:53

"Diagon" – 1:22

"Gissander" – 6:55

"Ymstrob" – 1:39

"Albtrec Com" – 4:05

"Stenthin" – 3:48

"Curvtum" – 1:00

"Formalt" – 5:03

"Imtrerion" – 5:12

 

Personel:

 

Dieter Moebius – composer, concept, cover art

Hans-Joachim Roedelius – composer

Tim Story – concept, cover art, producer

Paula Ashley – art direction, design

Tim Fisher – art direction, design

 

Written by, © copyright July 2014 by Genesis GM.