Conrad Schnitzler - Con, 1978;

Con - siódmy solowy album studyjny włosko-niemieckiego performera i kompozytora eksperymentalnego, Conrada Schnitzlera, współzałożyciela legendarnego berlińskiego klubu eksperymentalnego, Free Arts Lab działającego w latach 1968-69, oraz byłego muzyka niemieckich formacji eksperymentalnych i art rockowych wywodzących się z nurtu krautrocka, Tangerine Dream (1969-70), Kluster (1968-71) i Eruption (1970-72), który od 1972 roku działał i nagrywał solo pod własnym nazwiskiem.
   Materiał na swoje siódme wydawnictwo studyjne Conrad Schnitzler nagrywał w Berlinie w studiu Paragon, należącym do byłego klawiszowca i flecisty zespołu Tangerine Dream, Petera Baumanna, który również był producentem i inżynierem dźwięku albumu Con, wydanego w 1978 roku nakładem niezależnej wytwórni francuskiej, Egg, oraz niemieckiej niezależnej wytwórni, Metronome.
   Wydawnictwo otwiera blisko 13-minutowa kompozycja Electric Garden z okresowo występującą sekcją rytmiczną w postaci elektronicznie przetworzonych partii bongosów lub conga utrzymujących zapętloną w quasi plemiennym stylu rytmikę wspieraną dynamicznym groove'em. Stałym elementem struktury muzycznej jest subtelna, ale masywna, chwiejąca się nieznacznie i tubalnie brzmiąca partia syntezatorowa wypełniająca tło, wznoszące się ku górze bądź opadające do dołu wysoko brzmiące przeciągnięcia klawiszowe, których dźwięk przypomina wysokie brzmienie trąbki, z czasem także twarde, krótkie, wysoko, retrospektywnie i chropowato brzmiące partie klawiszowe układające się razem z chłodnymi, krótkimi, miękkimi i wysoko brzmiącymi partiami klawiszowymi w zawirowaną linię melodii, niekiedy również poprzecinaną krótkimi, delikatnymi i brzęcząco-tubalnie brzmiącymi partiami klawiszowymi. Warstwa muzyczna stopniowo nawarstwiając się wzbogacona zostaje o opadające, wznoszące się, bądź też zawirowane syntezatorowe efekty zaszumień, chłodne, bardzo wysoko i piskliwie brzmiące wstawki syntezatorowe, subtelne, krótkie łukowate przeciągnięcia klawiszowe o wysokim, organowym i matowym brzmieniu, łukowate partie klawiszowe o wysokim, retrospektywnym i szorstkim brzmieniu, imitujące efekt zwielokrotnionego echa chłodne, krótkie i wysoko brzmiące partie klawiszowe o dźwięku krótkiego akordu gitarowego, krótkie, atonalnie brzmiące, wibrująco-kołatające efekty syntezatorowe, podbite efektem echa chropowato, wysoko-tubalnie i retrospektywnie brzmiące wibracje syntezatorowe, krótkie i wibrujące tweety syntezatorowe o różnym natężeniu przechodzące też w wysoko brzmiące wibracje syntezatorowe o różnym natężeniu, atonalnie brzmiące wibracje syntezatorowe, przypominające dźwiękiem partię gitarową subtelne, krótkie, zawirowane, archaicznie i tubalnie brzmiące partie klawiszowe, zimne, krótkie, szorstko, bardzo wysoko i retrospektywnie brzmiące przeciągnięcia klawiszowe czasami podszyte chwiejnym, wysokim, retrospektywnym i wysmukłym brzmieniem klawiszowym, wysoko zawieszone, chłodne, bardzo wysoko i gładko brzmiące przeciągnięcia klawiszowe, wysoko, archaicznie i masywnie brzmiące przeciągnięcia klawiszowe o dźwięku przypominającym brzmienie puzonu, chłodne, gładko, wysoko, archaicznie i gitarowo brzmiące przeciągnięcia klawiszowe, przeciągłe i szorstkie syki syntezatorowe, dublujące się twarde, krótkie, wysoko i futurystyczno-retrospektywnie brzmiące wibracje syntezatorowe, chłodne, bardzo wysoko, lekko wysmukle i gładko brzmiące przeciągnięcia klawiszowe, subtelne, gładko, masywnie, tubalnie i archaicznie brzmiące przeciągnięcia klawiszowe, subtelne, ułożone gęsto przy sobie, chłodne, krótkie, miękkie i wysoko brzmiące partie klawiszowe o wysokim brzmieniu przypominającym dźwięk krótkiego, miękkiego i wysoko brzmiącego akordu gitarowego, krótkie, nisko, szorstko i archaicznie brzmiące wstawki syntezatorowe, przeciągłe i szorstko brzmiące zaszumienia syntezatorowe, wysoko, retrospektywnie i wysmukle brzmiące wibracje syntezatorowe, chłodne, falujące, wysoko i szorstko brzmiące partie klawiszowe, krótkie, zawinięte, atonalnie i drapiąco brzmiące wstawki syntezatorowe z efektem zwielokrotnionego echa, oraz chłodną i zawirowaną partię klawiszową o wysokim i matowym brzmieniu. Bliżej końcowej fazy utworu struktura muzyczna na pewien czas dodatkowo poszerza się o masywny, choć drgający i odległy szum organowy wsparty miękkim i atonalnie brzmiącym bulgotem syntezatorowym, przez chwilę w tle występuje też dyskretna, zawirowana, twarda, odległa i przetworzona partia gitarowa o nieco wysmukłym brzmieniu. W końcowej fazie ścieżki struktura muzyczna powraca do swojej podstawowej formy, choć wysoko, szorstko i retrospektywnie brzmiące przeciągnięcia klawiszowe opadają do dołu i następnie lekko wznoszą się. Kompozycja wywarła bezpośredni wpływ na twórczość i brzmienie kultowych brytyjskich formacji psychodelicznych, Throbbing Gristle i Cabaret Voltaire.
   Utwór Ballet Statique przypomina nieco bardziej dokonania wywodzącego się z nurtu krautrocka niemieckiego zespołu muzyki elektronicznej, Cluster (album Zuckerzeit,1974), choć jednocześnie struktura muzyczna ścieżki prezentuje prostą formę zbliżoną do stylu new wave znanego z lat 80. Brak jest tu sekcji rytmicznej, której rolę zastępczą pełnią krótkie basowe akordy syntezatorowe w podkładzie. Warstwę muzyczną tworzą krótkie, miękkie, powielane efektem zwielokrotnionego echa partie klawiszowe o wysokim brzmieniu układające się w zapętloną linię melodii poprzecinaną krótkimi i wysoko-tubalnie brzmiącymi akordami klawiszowymi o gitarowym zabarwieniu dźwiękowym, dyskretne, zimne, delikatne i pozytywkowo brzmiące partie klawiszowe tworzące spokojną i zapętlającą się linię melodii w tle, oraz krótkie, art rockowe riffy gitarowe o new wave'owym zabarwieniu.
   Sekcję rytmiczną posiada za to numer Zug, choć jest ona nietypowa, polegająca na podkręconym do maksymalnej prędkości i utrzymującym zapętlone tempo archaicznym automacie perkusyjnym wspartym krótkimi, dublującymi się, niezwykle dynamicznymi i tubalnie brzmiącymi partiami klawiszowymi. Warstwa muzyczna, w której słychać jest wpływy twórczości francuskiej formacji eksperymentalnej, Heldon (wydawnictwo It's Always Rock and Roll, 1975), składa się z licznych przeciągnięć klawiszowych o niskim i masywnym choć silnie stłumionym brzmieniu, niskim, retrospektywnym i masywnym brzmieniu, masywnym i tubalnym brzmieniu, chropowatym, wysoko-tubalnym i retrospektywnym brzmieniu, wysoko-tubalnym, chropowatym i lekko brzęczącym brzmieniu, głębokim, niskim i szorstkim brzmieniu, oraz niskim i rozległym brzmieniu wspartym dodatkowym niskim i warkotliwym brzmieniem klawiszowym. W tle występuje niekiedy delikatny syk syntezatorowy, pojawiają się przeciągłe, wznoszące się i lekko opadające, twarde, wysoko i chropowato brzmiące wibracje syntezatorowe przechodzące też w tak samo brzmiące, przeciągłe, wznoszące się i opadające partie klawiszowe. W drugiej połowie ścieżki następują chłodne i przeciągłe partie klawiszowe o wysokim brzmieniu riffu gitarowego, występują też przeciągnięte, ale krótsze partie klawiszowe o szorstkim, hard rockowym brzmieniu riffu gitarowego. Bliżej końcowej fazy utworu pojawiają się chłodne, wysoko i masywnie brzmiące przeciągnięcia klawiszowe.
   W pozbawionej sekcji rytmicznej kompozycji Metal I struktura muzyczna nawarstwia się. Początkowo następuje podwójna, wysoko i chropowato brzmiąca (druga o nieco niższym i bardziej chropowatym brzmieniu) psychodeliczna przestrzeń organowa Vox Continental w stylu twórczości legendarnego amerykańskiego zespołu psychodelicznego, The Doors, popadająca w coraz większe drgania, w tle pojawiają się szumy organowe stopniowo deformujące dotychczasową warstwę muzyczną przechodzącą w silny syk syntezatorowy oraz psychodeliczne i atonalnie brzmiące drganie organowe. Na tę fakturę dźwiękową nachodzi chłodna i bardzo wysoko brzmiąca przestrzeń organowa, w tle następuje masywny, ale miękki i atonalnie brzmiący bulgot syntezatorowy, pojawiają się delikatne, dynamicznie zapętlające się, bardzo wysoko i wysmukle brzmiące efekty syntezatorowe oraz tak samo brzmiące krótkie i delikatne wibracje syntezatorowe, występują krótkie, następujące dwukrotnie lub trzykrotnie po sobie chropowato i atonalnie brzmiące efekty syntezatorowe, struktura muzyczna poszerza się o nisko brzmiące tło syntezatorowe, z czasem także o tworzącą dodatkową przestrzeń chłodną i wysoko brzmiącą partię klawiszową o wokalicznym zabarwieniu dźwiękowym, w pewnej chwili degradującą się do bezdźwięcznych wibracji i ustającą. W tle pojawiają się krótkie, ale masywne i miękkie, wysoko, archaicznie i chropowato brzmiące wibracje syntezatorowe, cała warstwa muzyczna powoli, ale wyraźnie opada do dołu, by z czasem z powrotem powoli, ale równie wyraźnie wznosić się ku górze, w tle słychać jest miękkie efekty syntezatorowe o masywnym, niskim, chropowatym i archaicznym brzmieniu, na bardzo wysoko brzmiącą przestrzeń organową nachodzi zaś dodatkowa wysoko brzmiąca przestrzeń organowa. Struktura muzyczna ponownie opada do dołu, pojawiają się przeciągnięte, nisko i archaicznie brzmiące partie klawiszowe, w tle słychać jest dodatkowy szum syntezatorowy przechodzący w szorstko brzmiący i opadający do dołu szumiący efekt syntezatorowy, po którym warstwa muzyczna minimalizuje się do tworzących przestrzenie organowych partii Vox Continental o bardzo wysokim brzmieniu oraz wysokim i lekko wibrującym brzmieniu. W tle następują nisko i szorstko brzmiące przeciągnięcia klawiszowe, które pozostają wraz z zimnymi, dyskretnymi, krótkimi, delikatnymi, bardzo wysoko i wysmukle brzmiącymi wibracjami syntezatorowymi, kiedy organowe przestrzenie cichną i milkną. Okazjonalnie dodatkowo pojawia się przeciągnięta nisko, archaicznie i warkotliwie brzmiąca partia klawiszowa.
   Sekcji rytmicznej nie posiada również nawiązujący do eksperymentalnej muzyki elektronicznej i konkretnej z lat 60., zamykający album utwór Black Nails, którego warstwa muzyczna złożona jest z nisko i warkotliwie brzmiących przeciągnięć klawiszowych, lekko nawołujących, przeciągniętych, chłodnych, bardzo wysoko i gładko brzmiących, przypominających wysoki dźwięk efektu gitarowego partii klawiszowych, bądź tak samo przeciągniętych wysoko, bardziej masywnie i puzonowo brzmiących partii klawiszowych, oraz krótkich partii klawiszowych o niskim brzmieniu krótkiego akordu gitarowego, tworzących strukturę przypominającą efekt zwielokrotnionego echa. Tło wypełniają spontaniczne, oddalone, podbite efektem echa i wsparte niskim oraz chropowatym brzmieniem syntezatorowym uderzenia werbla automatu perkusyjnego niestanowiące sekcji rytmicznej, krótkie, zimne, delikatne, bardzo wysoko, gwiżdżąco i wysmukle brzmiące efekty syntezatorowe oraz następujące po sobie subtelne, krótkie, retrospektywnie i wysoko-tubalnie brzmiące wstawki syntezatorowe. W drugiej części ścieżki struktura muzyczna poszerza się o chłodne, miękkie i psychodeliczne przeciągnięcia organowe wsparte organowym drganiem oraz współgrającą z przeciągnięciami organowymi, spirytystycznie zabarwioną, chłodną i miękko wibrującą solówkę klawiszową o wysokim i retrospektywnym brzmieniu, układającą się w rozmytą linię melodii. Kompozycja wywarła wpływ na wczesną twórczość brytyjskich formacji psychodelicznych, Cabaret Voltaire i Throbbing Gristle, szwajcarskiego zespołu synth popowego, Yello, czy amerykańskiej formacji psychodelicznej, Suicide.
   Wydawnictwo Con jest jednym z najbardziej udanych albumów w twórczości Conrada Schnitzlera oraz jednym z najbardziej kultowych wydawnictw studyjnych niemieckiego nurtu krautrocka, a także szeroko pojętej muzyki elektronicznej i eksperymentalnej. W formacie CD album doczekał się wznowienia w 1992 roku nakładem francuskiej wytwórni, Spalax. Kolejne wznowienia wydawnictwa w formacie zarówno CD, jak i LP, miały miejsce w 2006 roku nakładem japońskiej wytwórni, Captain Trip Records, w 2011 roku nakładem niemieckiej wytwórni M=minimal (zatytułowane jako Ballet Statique), oraz w 2020 roku nakładem niemieckiej wytwórni, Bureau B. Album okazał się na tyle dużym sukcesem artystycznym, iż Conrad Schnitzler nagrał jeszcze pięć sequeli wydawnictwa, które ukazywały się w latach 1981, 1983, 1984, 1985 i 1986. W latach 2002 i 2004 ukazał się w formie dwóch albumów niepublikowany materiał z wczesnej, solowej twórczości z 1972 roku artysty, które zatytułowane zostały jako Con '72 i Con '72 Part II, co de facto stanowiło prequel wydawnictwa Con.

Tracklista:

1 Electric Garden 12:52
2 Ballet Statique 5:03
3 Zug 5:42
4 Metal I 4:58
5 Black Nails 6:14

Personel:

Composed By [All titles & instruments] – Conrad Schnitzler
Design, Cover – Peter Butschkow
Producer – Peter Baumann

Written by, © copyright February 2025 by Genesis GM.