House, electro, electro pop, strona 5

II - drugi album berlińskiej formacji, Moderat, wydany 6 sierpnia 2013 roku. Jak zdradził w jednym z wywiadów klawiszowiec tria, Gernot Bronsert, album został nagrany w zaledwie sześć miesięcy.

   Ogromny sukces komercyjny debiutanckiego albumu Moderat w 2009 roku był zaskoczeniem nawet dla samych jego muzyków, bowiem wszyscy trzej traktowali Moderat jako drugorzędny projekt względem swoich macierzystych formacji, tymczasem Moderat stał się o wiele popularniejszy i znacznie bardziej rozpoznawalny od formacji Modeselektor i Apparat, których nazwy notabene nic nie mówią postronnym osobom nie interesującym się współczesną muzyką elektroniczną lub nie będącym w niej zorientowanym, natomiast wejście Moderat odbiło się dość szerokim echem, także poza kręgiem fanów muzyki elektronicznej, nic więc dziwnego, że Gernot Bronsert, Sebastian Szary i Sascha Ring postanowili powrócić pod szyld Moderat i nagrać swoisty remake debiutanckiego albumu zatytułowany po prostu II. W odróżnieniu jednak od albumu debiutanckiego II jest już znacznie bardziej ujednolicony stylistycznie i brzmieniowo, nie ma już muzycznych poszukiwań i wypadów w różne style, które charakteryzowały debiut. Muzycy rezygnują również z zapraszania innych wokalistów zostawiając pole wokalne do dyspozycji Saschy Ringa wspomaganego jedynie w chórkach przez obu klawiszowców i współautorkę tekstów, Sisi Brambell. Artyści wyraźnie wiedzą, czego chcą. Zresztą, sukces debiutanckiego albumu sprawił, że fani niecierpliwie oczekiwali premiery II, to z kolei sprawiło, że materiał z albumu wyciekł do internetu na kilka tygodni przed jego premierą, co z jednej strony było w oczywisty sposób złe, jednak z drugiej zaś strony fani w większości przyjęli album entuzjastycznie jeszcze przed jego oficjalną premierą.

   Albumową setlistę otwiera półtoraminutowa minimalistyczna introdukcja The Mark (Interlude) w chłodnym i dusznym klimacie, która w 2018 roku wykorzystana została jako soundtrack do amerykańskiego horroru "Annihilation" w reżyserii Alexa Garlanda, po czym następuje przebojowy, utrzymany w stylistyce indie pop utwór Bad Kingdom o charakterystyce chłodnego i melancholijnego electro popu zespolonego z dubstepową sekcją rytmiczną i warkotliwym basowym podkładem.

   Instrumentalny numer Versions jest zwartym połączeniem dubstepu, house'u, electro i ambientu, gdzie klimaty współgrających ze sobą energii i melancholii mieszają się z przetworzonymi samplami wokaliz.

   Let in the Light wyraźnie zwalnia tempo; kompozycja jest połączeniem lodowatego ambientu i trip-hopu z oszczędną i break'ową sekcją rytmiczną. Sekcja wokalna w niektórych miejscach ulega przetworzeniu, ale słodyczy i uroku dodają piosence niewątpliwie kobiece chórki.

   Instrumentalny i hipnotyzujący 10-minutowy utwór Milk o klasycznej charakterystyce house'owej oraz o dusznym i transowym klimacie odwołuje się do tradycji subkultury rave.

   Kolejny instrumentalny numer - Therapy - jest mariażem chłodnej elektroniki i wyrazistego pulsu sekwencera z trip-hopowym podkładem sekcji rytmicznej.

   Piosenka Gita o warkotliwym i przerywanym basowym podkładzie syntezatorowym pod względem wokalnym, rytmicznym i stylistycznym odwołuje się do tradycji r'n'b, choć w dość melancholijnym klimacie muzycznym. W warstwie wokalu czuć wyraźne wpływy Thoma Yorke’a z formacji Radiohead.

   Półtoraminutowa instrumentalna miniatura Clouded (Interlude) o delikatnym, subtelnym i odległym perkusyjnym werblu, poprzez retrospektywne syntezatorowe pętle i głęboką ambientową przestrzeń odwołuje się do twórczości legendarnej krautrockowej formacji Cluster z drugiej połowy lat 70.

   Kompozycja Ilona opiera się na dubstepowej sekcji rytmicznej, house'owym podkładzie, chłodnej i dusznej przestrzeni oraz subtelnych i retrospektywnie brzmiących klawiszowych sekwencji. Warstwa wokalno-liryczna ogranicza się tu jedynie do sekwencji pojedynczego, przetworzonego przez wokoder zdania: ,,Move Further Apart".

   Minimalistyczna Damage Done jest piosenką opartą na nisko granym syntezatorowym podkładzie, organowej przestrzeni i delikatnym syntezatorowym pulsie z dodatkiem mrocznych syntezatorowych dźwięków rodem z Twin Peaks. Równie delikatna jest połamana i odległa sekcja rytmiczna. Partia wokalna, choć ciepła, zabarwiona jest - podobnie zresztą jak cały utwór - nostalgią.

   Wieńczący album instrumentalny utwór This Time zawiera organowo-ambientową przestrzeń, na której osadzono odwołujące się do subkultury rave'u subtelne house'owe sekwencje, delikatne partie fortepianowe i klawiszowe oraz dubstepowy podkład sekcji rytmicznej.

   Album II powtórzył sukces komercyjny debiutanckiego wydawnictwa Moderat docierając do 10. miejsca w Niemczech i 11. miejsca w Szwajcarii, zaś w Wlk Brytanii album dotarł do 73. miejsca w zestawieniu UK Albums Chart. W Europie wydawnictwo sprzedało się w nakładzie ponad 75 tys. egzemplarzy. Moderat stał się tym samym najpopularniejszym i najbardziej rozpoznawalnym zespołem z kręgu współczesnej muzyki elektronicznej.

 

Tracklista:

 

1. "The Mark (Interlude)" 1:36

2. "Bad Kingdom" 4:22

3. "Versions" 5:10

4. "Let in the Light" 4:15

5. "Milk" 10:04

6. "Therapy" 5:45

7. "Gita" 4:22

8. "Clouded (Interlude)" 1:33

9. "Ilona" 5:03

10. "Damage Done" 5:26

11. "This Time" 5:45

 

Personel:

 

Lyrics By – Sascha Ring, Sisi Brambell

Written-By, Producer – Gernot Bronsert, Sascha Ring, Sebastian Szary

 

Written by, © copyright February 2021 by Genesis GM.

Music for the Jilted Generation - drugi studyjny album brytyjskiej formacji, The Prodigy, który ukazał się 4 lipca 1994 roku, przynosząc zespołowi pierwszy ogólnoświatowy sukces komercyjny. A wszystko zasadniczo mogło potoczyć się zupełnie inaczej, bowiem lider, główny twórca i instrumentalista zespołu, po sukcesie pierwszego albumu The Prodigy - Experience (1992) - był zmęczony, nie miał chęci dalszego tworzenia i w zasadzie chciał rozwiązać zespół oraz zakończyć karierę. Jednak w tym samym czasie doszło do rzeczy dość niespotykanej w cywilizowanym świecie, wręcz całkowicie oburzającej; otóż brytyjski rząd wprowadził restrykcyjne prawo ograniczające i ściśle kontrolujące masowe imprezy spod znaku techno i rave argumentując to względami bezpieczeństwa ich uczestników. Początki subkultury rave w Wlk. Brytanii sięgały 1988 roku, kiedy z USA przywędrował tam nurt acid house, który zyskał popularność w undergroundowych kręgach dając początek młodzieżowej subkulturze rave. Oprócz zaznaczającego się wpływu acid house'u na brytyjskie zespoły pokroju Cabaret Voltaire, The Beloved, Pet Shop Boys czy The KLF, w tamtym czasie zaczęto organizować otwarte masowe imprezy rave, na których młodzież zażywała ecstasy (znanej też pod skkrótem MDMA). I choć problem rzeczywiście istniał, brytyjskie bulwarówki zaczęły go ewidentnie przejaskrawiać, pisząc o odgryzionych przez uczestników gołębich głowach, czy ziemi gęsto usłanej morzem plastikowych opakowań po ecstasy pozostawianych po imprezach.

   Choć zarzuty szmatławców były wyolbrzymione i pozbawione jakiejkolwiek racji, brytyjski rząd wystraszył się na tyle, że zaczął pracować na spec-ustawą, która miała ograniczyć tego typu imprezy.

   W końcu surowe prawo weszło w życie w Wlk. Brytanii na początku 1993 roku wywołując protesty i prowokując Liama Howletta do rezygnacji z porzucenia działalności muzycznej i tym samym muzyk, na przekór ustawie rządowej, postanowił razem z The Prodigy nagrać album z politycznym przesłaniem (choć po latach w wywiadach zaprzeczał, że kierowały nim motywy polityczne). Niewątpliwie mroczny front okładki, jak i wnętrze wkładki autorstwa Lesa Edwardsa, znanego brytyjskiego ilustratora, przedstawiające młodego człowieka w długich włosach przecinającego linę mostu łączącego dwa terytoria dzielące przepaść, mają jasne polityczne przesłanie. Pierwsze z widocznych na obrazie terytoriów jest ciemne i brudne z widocznymi dymiącymi fabrykami w tle i kordonami policji na pierwszym planie, drugie zaś jest jasne i czyste, przedstawiające kwitnącą trawą festiwalową scenę z zebranymi pod nią ludźmi w tle, zaś długowłosy młody człowiek na pierwszym planie pokazuje w stronę policji środkowy palec prawej dłoni, co jest ewidentnym politycznym manifestem.

   Niewątpliwie nagrywany w studiach Earthbound i The Strongroom album Music for the Jilted Generation jest kontynuacją stylu z Experience, który miał niebagatelny wpływ na wzrost popularności subkultury rave w Wlk. Brytanii, jednakże zespół postawił także na zmiany i muzyczny rozwój. Słychać to już w otwierającym album 45-sekundowym eksperymentalnym Intro brzmiącym niczym jeden z numerów industrialnej formacji, Throbbing Gristle, z lat 70.

   Break & Enter opiera się na tym samym schemacie drum and bassu połączonego z falującą przestrzenią i syntezatorowym brzmieniem znanymi z przebojów z albumu Experience, jak Wind It Up czy Out of Space, choć w Break & Enter pojawia się industrialny pulsujący podkład sekwencera i bardziej rozbudowane klawiszowe partie.

   Their Law jest oczywistym odniesieniem się do sytuacji politycznej w kraju; utwór został nagrany z gościnnym udziałem muzyków industrialnego zespołu, Pop Will Eat Itself. Oprócz tradycyjnego dla The Prodigy łączenia drum and bassu z elektroniką, pojawiają się grunge'owe riffy gitarowe, nie przypadkiem zresztą, bowiem Liam Howlett był fanem grunge'u, który akurat w tym czasie cieszył się ogromną popularnością. Była to też zapowiedź kierunku, w którym The Prodigy miał podążyć na następnym albumie - The Fat of the Land (1997).

   Full Throttle odwołuje się do tradycji acid house'u przełomu lat 80. i 90., jednocześnie poprzez mordercze tempo kieruje się w stronę rave'u.

   Wydany 12 września 1994 roku singiel Voodoo People stał się pierwszym ogólnoświatowym hitem singlowym The Prodigy. Z jednej strony kumulują się tu style drum and bass, house i power electronics, z drugiej zaś strony kompozycja oscyluje w kierunku grunge'u poprzez sample riffów gitarowych formacji Nirvana. W Wlk. Brytanii singiel dotarł do 6. miejsca w zestawieniu UK Dance oraz 13. miejsca w zestawieniu UK Singles. W zestawieniu Eurochart Hot 100 uplasował się na 20. miejscu. Z nakładem 400 tys. sprzedanych egzemplarzy singiel otrzymał w Wlk. Brytanii status Złota.

   Speedway (Theme from Fastlane) to transowo-rave'owy numer o morderczym tempie z wykorzystaniem dźwięków bolidów Formuły 1 w tle. Kiedy wydaje się, że numer w zasadzie kończy się, pojawia się ukryte, mroczne i ambientowe interlude, brzmieniowo przypominające dokonania formacji Cabaret Voltaire i jej frontmana, Richarda H. Kirka z lat 90. Ukryte interlude jest de facto wstępem do następnego utworu - The Heat (The Energy) - będącego powrotem do acid house'owej stylistyki znanej z albumu Experience.

   Wydany 6 marca 1995 roku singiel Poison to kolejny ogólnoświatowy singlowy hit The Prodigy. Utwór jest już ewidentną zapowiedzią kierunku, w który podąży zespół na swoim następnym albumie, The Fat of the Land. Struktura muzyczna oparta jest na ciężkiej, break-beatowej sekcji rytmicznej, industrialnym pulsującym podkładzie sekwencera i dusznym syntezatorowym tle. Pojawia się też wrzaskliwa i chrapliwa deklamacja w wykonaniu wokalisty, Maxima Reality'ego. I choć na moment kompozycja spowalnia do łagodnego ambientowego tła, to już po chwili z całą mocą wraca do ciężkiego i dusznego brzmienia. Poison jest najlepszym momentem całego albumu. Singiel w Wlk. Brytanii dotarł do 15. miejsca w zestawieniu UK Singles oraz 47. miejsca w zestawieniu UK Club Chart.

   Wydany 16 maja 1994 roku, bezpośrednio zapowiadający album Music for the Jilted Generation singiel No Good (Start the Dance), to kolejny światowy przebój The Prodigy, który jest powrotem do struktury i schematu przebojów z albumu Experience - Wind It Up i Out of Space - gdzie wykorzystano sample wokalne z istniejących starych kompozycji; na No Good (Start the Dance) wykorzystano sample z No Good for Me z repertuaru Kelly Charles oraz Funky Nassau z repertuaru Bahamian funk group The Beginning of the End. Singiel w Wlk. Brytanii uplasował się na 4. miejscu w zestawieniach UK Singles i UK Dance, do 1. miejsca dotarł w Finlandii i Grecji, 4. miejsce zajął w Niemczech, zaś w zestawieniu Eurochart Hot 100 doszedł do 10. miejsca. W Wlk. Brytanii z wynikiem 400 tys. sprzedanych egzemplarzy uzyskał status Złota.

   One Love (Edit) był singlem, który ukazał się 3 października 1993 roku, blisko rok przed wydaniem albumu Music for the Jilted Generation. Utwór jest hybrydą drum and bassu i acid house'u osadzonego w stylistyce rave. Przez warstwę muzyczną przewija się chłodny i mroczny syntezatorowy podkład oraz śpiew arabskiego muezina na przyśpieszonych obrotach, co mogło prowokować ortodoksyjnych muzułmanów do uznania utworu za obrażający islam. Nie przeszkodziło to jednak singlowi w dotarciu w Wlk. Brytanii do 8. miejsca w zestawieniu UK Singles i 5. miejsca w zestawieniu UK Dance w 1993 roku, co też zapowiadało duże oczekiwania fanów The Prodigy wobec nowego wydawnictwa, na które trzeba było czekać rok.

   Album finalizuje 20-minutowa suita The Narcotic Suite podzielona na trzy różne od siebie utwory. Pierwszy z nich - 3 Kilos - oparty jest na break-beatowej sekcji rytmicznej, warkotliwym podkładzie syntezatorowym, chłodnej przestrzeni, nisko brzmiącym opadającym tle i stale wibrującej pętli. Kompozycja odznacza się solówkami fortepianu i jazzującymi partiami dominującej tu sekcji fletu. Utwór wieńczą wibrujące efekty stereofoniczne.

   Skylined jest powrotem do ambientowo-jungle'owo-house'owych łagodnych klimatów z albumu Experience. Utwór zwieńcza przetworzony szum morza na tle ponurego brzmienia syntezatora.

   Claustrophobic Sting, który stanowi finalizację suity The Narcotic Suite, dla odmiany jest mocnym rave'owym i transowym numerem opartym o ciężką drum and bassową rytmikę perkusyjną.

   Music for the Jilted Generation był pierwszym ogólnoświatowym sukcesem albumowym The Prodigy. Album w Wlk. Brytanii dotarł m.in. do 1. miejsca zestawienia UK Albums, 4. miejsca zestawienia UK Dance Albums, w USA doszedł do 31. miejsca US Top Catalog Albums w zestawieniu Billboardu. Wydawnictwo dotarło również do 9. miejsca w Australii czy 11. miejsca w Niemczech (w zestawieniu Offizielle Top 100), zaś w zestawieniu prestiżowego amerykańskiego US Billboard 200 album uplasował się na 198. miejscu. W Polsce i Szwecji wydawnictwo otrzymało status Złotej Płyty, w Wlk. Brytanii pokryło się platyną. A był to dopiero przedsmak możliwości, jakie zespół miał zaprezentować na następnym albumie, kiedy stać się miał jedynym, obok Nine Inch Nails, współczesnym zespołem z kręgu muzyki elektronicznej dorównującym statutowi takim elektronicznym legendom jak Depeche Mode, New Order czy Kraftwerk.

   Music for the Jilted Generation jest jednym z najważniejszych albumów lat 90., który wpłynął na ówczesną scenę elektroniczną i techno, także w Polsce, gdzie miał duży wpływ na twórczość wykonawców pokroju Agressiva 69, Nowy Horyzont, Wieloryb, Aya RL czy LD.

 

Tracklista:

 

„Intro” – 0:45

„Break & Enter” – 8:24

„Their Law” (feat. Pop Will Eat Itself) – 6:40

„Full Throttle” – 5:02

„Voodoo People” – 6:27

„Speedway” (Theme from Fastlane) – 8:56

„The Heat (The Energy)” – 4:27

„Poison” – 6:42

„No Good (Start the Dance)” – 6:17

„One Love” (Edit) – 3:53

„The Narcotic Suite: 3 Kilos" – 7:19

„The Narcotic Suite: Skylined" – 5:56

„The Narcotic Suite: Claustrophobic Sting" – 7:13

 

Personel:

 

Liam Howlett – performing, synthesizers, keyboards, sampling, drum-machines, production (on tracks 1, 2, 3, 6, 8, 11, 12, and 13) at Earthbound studios, co-production (on tracks 4, 5, 7, 9, and 10) at The Strongroom, mixing, engineering

Maxim Reality – co-writer and vocalist on "Poison"

Neil McLellan – co-production and mixing (on tracks 4, 5, 7, 9, and 10) at The Strongroom

Pop Will Eat Itself – performer on "Their Law"

Phil Bent – live flute

Lance Riddler – live guitar on "Voodoo People"

Mike Champion – management

Les Edwards – inside sleeve painting

Stuart Haygarth – front cover

Jamie Fry – rear sleeve

 

Written by, © copyright January 2021 by Genesis GM.

Plasticity - studyjny album Cabaret Voltaire wydany w październiku 1992 roku, zawierający kolejny znaczny zwrot w twórczości brytyjskiej formacji. Tym razem ów zwrot spowodowany był fascynacją Richarda Kirka wywodzącym się z Detroit i Chicago stylem acid house, który na przełomie lat 80. i 90. stał się niezwykle popularny po obu stronach Atlantyku. Z czasem twórcy acid house'owi przenieśli się do Londynu dając początek brytyjskiej scenie rave. Acid house zyskał w tym samym czasie popularność również w Niemczech przyczyniając się do powstania w Berlinie nurtu techno. Jednak główną mekką twórców acid house na początku lat 90. stał się Londyn, co miało ogromny wpływ na twórczość zespołów wywodzących się z nurtu industrialnego, takich jak Psychic TV, Chris & Cosey (CarterTutti), Coil i Cabaret Voltaire.

   Pierwsze symptomy fascynacji sceną Detroit i Chicago w twórczości Cabaret Voltaire pojawiły się już na albumie Groovy, Laidback and Nasty (1990), jednak przełomowe pod tym względem były wydane w 1991 roku EP Colours, album Body and Soul, a także wydany w czerwcu 1992 remix-album Technology: Western Re-Works (w zasadzie album zawiera piosenki z lat 1983-85 nagrane i zaśpiewane na nowo), w których zespół ostatecznie odszedł od stylu industrialno-synth popowego w kierunku minimal i house.

   Na Plasticity Cabaret Voltaire idzie jeszcze krok dalej; na bazie komercyjnych sukcesów wykonawców techno w 1992 roku (The Prodigy i U96), zrezygnowano niemal całkowicie z konwencjonalnej formy wokalnej utworów (a przynajmniej z formuły piosenkowej typu "strofa-refren"), na rzecz formy instrumentalnej, chociaż pierwotnie Plasticity miał być - przynajmniej w części - albumem wokalnym, utrzymanym w stylistyce zbliżonej do Body and Soul; pierwotnie kompozycje z Plasticity zaproponowane jako dema jeszcze przed nagraniem albumu w znacznej części były wokalne. Nawet późniejsze koncerty promujące album (uwiecznione na wydaniu video The Message Plasticity, 1992) zawierały wokalne wersje części repertuaru z Plasticity (a nawet następnych jeszcze niewydanych albumów). Inna sprawa, że w odróżnieniu od Richarda Kirka Stephen Mallinder nie był zbytnim entuzjastą technoidalnego kierunku Cabaret Voltaire, toteż sam nie był skory podkładać własnego głosu pod taką muzykę, stąd wybrano wariant instrumentalny muzyki.

   Album otwiera utwór, który na pozór nie zapowiada instrumentalnego charakteru wydawnictwa. Low Cool rozpoczyna... sekcja wokalna, a w zasadzie partie rapowane w wykonaniu czarnoskórych samoańskich gangsterów. W utworze i teledysku wykorzystano fragmenty filmu dokumentalnego Jean-Pierre'a Gorina, ,,My Crasy Life". Z czasem na partie wokalne nakłada się ambientowa linia melodii po czym kompozycję rozkręca ciężki, ale powolny house'owy beat automatu perkusyjnego i ociężały transowy puls sekwencera.

   W Soul Vine (70 Billion People) Cabaret Voltaire sięga po własną klasykę: utwór zaczyna się bowiem od motywu z kultowego przeboju formacji - Yashar (1982) - powtarzanej wielokrotnie frazy ,,70 Billion People". Kompozycja jest połączeniem klasycznego house'u, electro i minimalu; numer wieńczy krótkie psychodeliczne interlude. W podobnej stylistyce utrzymane są Delmas 19 (z elementami ambientu), czy Neuron Factory rozbudowany o ambientalną linię melodii i brzmienia cold-wave, wzbogacony narracjami i dialogami utwór finalizuje psychodeliczne interlude.

   Spokojniej, choć opatrzone ciężkim beatem sekcji rytmicznej, prezentują się From Another Source, pozbawiony narracji czysto instrumentalny numer, oraz zamykający album zawierający narracje Soulenoid (Scream At The Right Time) będący ambientowo-house'ową kontynuacją utworu Soul Vine (70 Billion People).

   Resonator jest mariażem ambientu, minimalu, electro i trip-hopu, z kolei Inside The Electronic Revolution i Back To Brazilia są klasycznymi utworami w stylu acid house bezpośrednio inspirowanymi sceną Detroit i Chicago.

   Deep Time, najlepszy utwór albumu, delikatnie house'owy z elementami afrykańskiego folkloru i ambientu, nawiązuje brzmieniem do klimatów z albumu Groovy, Laidback and Nasty, tylko zdecydowanie brakuje tu sekcji wokalnej.

   Króciutka dwuipółminutowa miniatura, Cooled Out, jest spokojną i wyciszoną melodią z elementami industrialu, z kolei niezwykle dynamiczny Invisible Generation to numer o charakterystyce electro, przetworzonym rapowanym refrenem, będący wczesną formą stylu break beat.

   Muzyka na Plasticity jest nie tylko silnie inspirowana twórcami sceny londyńskiej i Detroit, przede wszystkim największy wpływ na twórczość i brzmienie ma tu Richard H. Kirk, którego ówczesne solowe dokonania nie różnią się w zasadzie od wydanych w analogicznym okresie albumów Cabaret Voltaire. Zespół wydał potem jeszcze dwa albumy w podobnym klimacie: International Language (1993) i The Conversation (1994, z czego Plasticity wydaje się być z nich najlepszy), co stanie się przyczyną konfliktu interesów między Richardem Kirkiem a Stephenem Mallinderem, który był przeciwnikiem minimal-house'owego muzycznego kierunku Cabaret Voltaire, co w efekcie doprowadziło do rozwiązania formacji pod koniec 1994 roku.

 

Tracklista:

 

1 Low Cool 6:31

2 Soul Vine (70 Billion People) 7:50

3 Resonator 5:54

4 Inside The Electronic Revolution 5:29

5 From Another Source 6:49

6 Deep Time 7:42

7 Back To Brazilia 6:10

8 Neuron Factory 4:58

9 Delmas 19 6:05

10 Cooled Out 2:26

11 Invisible Generation 5:58

12 Soulenoid (Scream At The Right Time) 8:45

 

Personel:

 

Artwork – The Designers Republic

Mastered By – George Peckham

Producer – Cabaret Voltaire

Written-By, Arranged By – Richard H. Kirk, Stephen Mallinder

 

Written by, © copyright July 2015 by Genesis GM.

Esperanto - debiutancki album niemieckiej, electro-synth popowej formacji, Elektric Music, który nakładem wytwórni SPV ukazał się w 1993 roku. Elektric Music założony został przez byłego muzyka formacji Kraftwerk, Karla Bartosa, oraz Lothara Manteuffela (ex Rheingold).

   Po opuszczeniu Kraftwerk w 1991 roku (po nagraniu albumu The Mix), Karl Bartos nawiązał współpracę ze znanymi brytyjskimi muzykami spod znaku new wave i synth pop lat 80., w tym OMD, Bernardem Sumnerem (New Order) i Johnym Marrem (The Smiths), z którymi współpracował podczas sesji nagraniowych albumów tworzonej przez nich formacji, Electronic.

   Album Esperanto nagrywany był między drugą połową 1992 roku, a pierwszym kwartałem roku 1993; do współpracy przy nagraniu wydawnictwa Karlowi Bartosowi udało się zaangażować wokalistę formacji OMD, Andy'ego McCluskey'ego, oraz współtwórcę tekstów i strony wizualnej zespołu Kraftwerk, Emila Schulta.

   Wydawnictwo otwiera przesiąknięty klimatami z albumów Kraftwerk - Computer World i Electric Café - singlowy utwór, TV, śpiewany charakterystyczną, chłodną i delikatną partią wokalną Karla Bartosa.

   Utrzymany w stylistyce electro lat 80. numer Show Business z tekstem autorstwa Andy'ego McCluskey'ego, jest próbą muzycznego odcięcia się od twórczości Kraftwerk, poszukiwaniem przez Karla Bartosa własnego stylu. Jedocześnie numer wydaje się być delikatną ironią do mediofobicznego nastawienia Kraftwerk i stronienia zespołu od świata showbiznesu.

   Kompletnym - pozytywnym - zaskoczeniem jest piosenka Kissing the Machine, w której funkcję pierwszego wokalisty bierze na siebie Andy McCluskey, zaś utwór muzycznie śmiało mógłby ukazać się na którymś z ówczesnych albumów OMD, Sugar Tax bądź Liberator, choć numer perfidnie porusza temat niemal fetyszowo-seksualnej więzi człowieka i maszyny, nawiązując (nieco ironicznie) do tekstów Kraftwerk, raczej nie poruszanych przez OMD (no, może poza albumem Dazzle Ships, 1983), to gdyby ukazał się na którymś ze wspomnianych albumów OMD, byłby ich jednym z najwartościowszych punktów. Zresztą Kissing the Machine i tak doczekała się swojego miejsca w dyskografii OMD; po dwudziestu latach piosenka ukazała się w nieznacznie zmienionej wersji na albumie OMD, English Electric (2013).

   O ile Kissing the Machine śmiało mogłaby znaleźć miejsce na dyskografii OMD (i w końcu je znalazła), to singlowy numer, Lifestyle, śmiało mógłby być utworem Kraftwerk! To najlepszy utwór na albumie kojarzący się z klimatami brzmieniowymi Kraftwerk i Depeche Mode. Zimnofalowy klimat i electro-industrialny charakter przenikają się wzajemnie; refren śpiewany jest w języku Esperanto, ponadto pojawia się charakterystyczne także dla Kraftwerk (utwór Numbers wykonywany live) miksowanie i przetwarzanie partii wokalnej. Singiel Lifestyle odniósł dość niespodziewany sukces komercyjny, wdzierając się na listy przebojów, konkurował z królującym wtedy na listach przebojów tandetnym euro dance'em.

   Utwór Crosstalk, który jako singiel pilotował ukazanie się albumu Esperanto jeszcze w 1992 roku, utrzymany jest w stylistce łączącej electro i house. Przetworzona przez vocoder partia wokalna przypomina dokonania Karla Bartosa z jego następnych albumów, w tym Communication (2003) - ten utwór można więc uznać za pierwowzór solowej twórczości Karla Bartosa.

   Kompozycja Information całkiem realnie nawiązuje do utworu Kraftwerk, Musique Non Stop, mimo iż jest utrzymana w niemal morderczym tempie w stosunku do nieco leniwego Musique Non Stop, jednak chłodne partie klawiszy, podkład sekwencerowego basu, sample i wokalne mixy mówią wszystko.

   Esperanto - utwór tytułowy - utrzymany jest w industrialno-synth popowej stylistce z charakterystycznymi dla Karla Bartosa i Kraftwerk chłodnymi solówkami klawiszy. Numer zaskakuje krzykliwym wokalem Karla w refrenie (śpiewanym po angielsku), z kolei strofy śpiewane są w języku Esperanto. Genezy tego fenomenu najprędzej należy szukać w lingwistycznych zamiłowaniach Kraftwerk, na którego albumie, Electric Café (1986), pojawiają się teksty i sample w kilku językach - angielskim, niemieckim, hiszpańskim, francuskim; także w utworze Numbers (Computer World, 1981) można usłyszeć jeszcze języki włoski i japoński.

   Zamykający album Overdrive (najsłabszy w zestawieniu) jest numerem rozkręconym w dynamicznym, technoidalno-house'owym tempie z przetworzoną przez wokoder sekcją wokalną oraz industrialnymi, rwanymi partiami syntezatorowymi.

   Nie licząc dokonań w Kraftwerk Esperanto jest najlepszym albumem w muzycznym dorobku Karla Bartosa, którego największym mankamentem pozostaje uporczywe trzymanie się stylistyki Kraftwerk. Tylko w niewielkim stopniu artysta wypracował własny styl muzyczny. Zarówno Esperanto, jak i następne albumy sygnowane przez Elektric Music i Karla Bartosa mają charakter koncept-albumów - kolejny znak rozpoznawczy twórczości Kraftwerk poczynając od 1975 roku, stanowiący jego muzyczne DNA, od którego Karl Bartos nie potrafił się odciąć.

 

Tracklista:

 

1 TV 5:44

2 Show Business 3:20

3 Kissing The Machine (Lead Vocals – Andy McCluskey) 5:10

4 Lifestyle 4:46

5 Crosstalk 5:52

6 Information 8:35

7 Esperanto 4:41

8 Overdrive 5:23

 

Personel:

 

Artwork [Art By] – Emil Schult

Engineer [Additional Recording] – Paul Grau

Graphics [Additional Graphics] – Boronowski

Mixed By – Stefan Ingmann

Producer – Karl Bartos

Written-By – McCluskey (tracks: 2, 3 ), Schult (tracks: 5, 8 ), Bartos (tracks: 1 to 8 ), Manteuffel (tracks: 1, 2, 5)

 

Written by, © copyright June 2015 by Genesis GM.

Nomadeus - trzeci album studyjny formacji Aya RL wydany po pięcioletnim oczekiwaniu w 1994 roku, poprzedzony został wielkimi przemianami na polskiej scenie muzycznej, jak i w samym zespole. Przede wszystkim po wydaniu albumu Aya RL "Niebieska" (1989) z zespołu odszedł Paweł Kukiz - nie tylko wokalista, ale także autor tekstów - wobec czego klawiszowiec i frontman Aya RL, Igor Czerniawski, zamiast szukać nowego wokalisty, zmienił koncepcję muzyczną zespołu z piosenkowej na instrumentalną (w stylu ówczesnej twórczości formacji Cabaret Voltaire), jednocześnie do składu powrócił współzałożyciel zespołu i gitarzysta Jarosław Lach (zastępując Adama Romanowskiego), z którym w składzie Aya RL nagrała swój pierwszy, kultowy album, Aya RL "Czerwona" (1985).

   Pierwsza połowa lat 90. była niezwykle trudna dla wykonawców syntezatorowych w Polsce; ogromną popularność zyskały zespoły rockowe zafascynowane amerykańskim nurtem grunge, które ponadto faworyzowane były w publicznym radiu i TV, z drugiej strony na scenę wkroczyły chałupnicze kapele grające tzw. muzykę chodnikową i biesiadną (później styl ten nazwany zostanie disco polo) i, mimo braku promocji (a wręcz wrogości) w publicznym radiu i telewizji, ich prosty i chwytliwy przekaz zdobył milionową rzeszę fanów zagrażając tym samym nie tylko wykonawcom elektronicznym, ale nawet rockowym, jednakże ci rockowi wykonawcy zawsze mogli liczyć na pomocną dłoń w postaci szerokiej promocji w publicznym radiu i TV (słynna wówczas Muzyczna Jedynka).

   Większość popularnych w latach 80. formacji syntezatorowych, w tym Kombi, Kapitan Nemo czy Papa Dance, w nowej rzeczywistości zawiesiła działalność, zmieniła nazwy, a nawet gatunki muzyczne (Kombi - O.N.A.). Nieliczne sukcesy wykonawców typu Tubylcy Betonu, Top One, Jamrose, Nazar czy Balcan Electric zdradzały nostalgię polskiej publiczności za tanecznym wykonawcą niebędącym jednocześnie wykonawcą discopolowym, tym bardziej, że na zachodniej scenie muzycznej, również zdominowanej przez rock, grunge i eurodance (odpowiednik disco polo), doskonale radziły sobie zespoły grające elektronicznie bądź tanecznie, nawet te z lat 80., jak Depeche Mode, New Order, OMD, Yello czy Pet Shop Boys.

   Aya RL stanęła więc przed trudnym wyzwaniem naprzeciw nieprzychylnym publicznym mediom, podobnie jak w 1985 roku sięgając po to, co w Polsce dotychczas grane nie było - czerpiąc wzorce od niezwykle popularnych wówczas formacji, The Orb, Enigma, Deep Forrest czy The Prodigy.

   Nomadeus, w odróżnieniu od dwóch poprzednich albumów Aya RL, jest wydawnictwem stricto instrumentalnym, w dodatku ma charakter koncept-albumu opowiadającego historię zaczerpniętą niemal z Gwiezdnych Wojen; historię walki dwóch pozaziemskich cywilizacji: Calmagonów i Nomadeusów, choć dyskretnie owa historia tyczy się człowieka, jego roli za Ziemi i we Wszechświecie.

   Ewolucja muzyki Aya RL przypomina trochę (chociaż bardziej w pigułce, biorąc pod uwagę ilość wydanych albumów obu zespołów) drogę Cabaret Voltaire, który również na początku lat 90. przeszedł ze stylu piosenkowego na instrumentalny.

   Album Nomadeus otwiera eksperymentalna kompozycja Áaron przypominająca właśnie dokonania schyłkowego Cabaret Voltaire i ówczesną twórczość jego frontmana, Richarda H. Kirka; kompozycja prezentuje dark-ambient połączony z industrialem i folkowym rytmem. Dalej następują już bardziej etniczne klimaty oscylujące między stylami twórczości Deep Forrest i późnym Cabaret Voltaire, co słychać w utworze Shága (sebordu-n` ambra) z elementami gitary w tle i nieco rockowym rytmem sekcji perkusyjnej.

   Wha-mo-yá okazała się największym przebojem Aya RL od czasów Skóry i Ulicy, stając się numerem jeden radiowych list przebojów i Muzycznej Jedynki emitowanej wówczas na antenie TVP. Utwór jest połączeniem stylu znanego z twórczości Deep Forrest z rockowymi gitarami, trip-hopowym tempem sekcji rytmicznej i syntezatorową oprawą.

   Baracay z kolei jest bardziej subtelną brzmieniowo ambientową kompozycją z elementami orientalnymi i rytmem perkusji w stylu utworu Depeche Mode, Mercy in You (album Songs of Faith and Devotion, 1993). Kompozycja - co jest dość częste na tym wydawnictwie - dość mocno przypomina ówczesne dokonania z albumów formacji Cabaret Voltaire z lat 1992 - 1994.

   Tytułowy Nomadeus jest fuzją etnicznych śpiewów, gitarowych podkładów w tle, ambientu i drum and bassu, co wówczas w Polsce stanowiło absolutną nowość. Drugi główny utwór tego albumu, Calmagon, łączy orientalny folklor, ambient i gitary w tle z klimatami house. Za to utwór Lukas zupełnie odchodzi od klimatów folkowych i ambientalnych zwracając się ku stylistyce rave (również zupełna nowość w ówczesnych polskich realiach!) w stylu ówczesnej twórczości formacji The Prodigy; pod koniec utworu słychać również i wpływy twórczosci niemieckego zespołu, Kraftwerk.

   Kompozycja Ullian bardziej preferuje styl new age przystrojony licznymi samplami plemiennych wokaliz, przypominający twórczość niemieckiej formacji, Tangerine Dream, z lat 90.

   Calmagon (return mix), w stosunku do wersji podstawowej utworu Calmagon, jest spokojniejszy, dwuczęściowy, pozbawiony sekcji perkusyjnej; pierwsza część jest abmientowo-house'owa, druga zaś część jest bardziej wyciszona, mocno melancholijna, finalizująca podstawową wersję albumu.

   Na reedycji Nomadeus pojawia dodatkowy, bonusowy utwór, Aya, który w 1994 roku nie wszedł do podstawowej setlisty albumu, nigdy zresztą dotąd nie był publikowany, a szkoda, bo utwór jest idealnym podsumowaniem całego albumu, o czym świadczy wyrafinowana elektonika oraz klimaty ambientu, new age i folku; przewija się tu stylistyka począwszy od twórczości formacji Tagerine Dream, Cabaret Voltaire, po brzmienia Deep Forrest i Enigmy - to wszystko tylko w jednym utworze.

   Nomadeus okazał się - wbrew niesprzyjającym okolicznościom - ogromnym sukcesem komercyjnym na miarę dwóch pierwszych albumów Aya RL. Wydawnictwo otrzymało nagrodę Fryderyka'94 (w kategorii album Dance), co w tamtych czasach stanowiło ogromne wyróżnienie, a nagroda stanowiła prestiż.

   Współcześnie, przy tak zdegenerowanym rynku muzycznym, Fryderyk nie posiada żadnej renomy, zaś jego przyznanie stanowi bardziej artystyczną ujmę. Wtedy było odwrotnie; nagroda Fryderyka za album Nomadeus utorowała drogę na rynku muzycznym w Polsce dla wykonawców z pogranicza techno i industrialu, m.in. zespołom pokroju Wieloryb, Millennium, LD, XRave, Agressiva 60, zaś sam album wpłynął na twórczość legendy polskiego rocka, Grzegorza Ciechowskiego.

 

Tracklista:

 

1 Aaron 4:00

2 Shága (Sebardu-n'ambara) 6:20

3 Wha-mo-ya 6:20

4 Baracay 6:30

5 Nomadeus 4:07

6 Calmagon 5:05

7 Lukas 4:55

8 Ulliah 5:40

9 Calmagon (Return Mix) 3:50

10 Aya 5:05

 

Personel:

 

Igor Czerniawski – wszystkie instrumenty, wokal

Jarosław Lach – wszystkie instrumenty, wokal

 

Written by, © copyright June 2015 by Genesis GM.